Fotografia portretowa stanowi dla mnie szczególny obszar przygotowań. Każdy chce mieć świetne zdjęcie ale nikt nie chce się do nich przygotować i nie chodzi mi tylko o fotografowane osoby. Ważne jest poznanie modela i jego naturalne środowisko. Model, szczególnie ten bez doświadczenia nie może być zmuszany do roli, której nie czuje i nie wie jak się w niej zachować. Konieczna jest do tego komunikacja, zawsze prowadzę dużo rozmów zanim podejdę do fotografii portretowej podczas sesji. W przypadku portretów spontanicznych, brak przygotowań też jest pewną zaletą przez którą zdjęcia są bliższe prawdy.
Wiele z fotografii portretowych wygląda dziwnie gdy strój i poza mówią o pewności siebie, natomiast twarz wyraża niezdecydowanie czy zdziwienie. Niespójność szczegółów zdjęcia portretowego znacznie obniża jego wartość. Po prostu sieje kłamstwem.
RODZAJE FOTOGRAFII PORTRETOWEJ
Porozumienie z fotografem ułatwi wyjaśnienie kilku pojęć fotografii portretowej, które na pewno natkniesz się w social mediach. Istnieją tu pojęcia takie jak: portret biznesowy, portret środowiskowy (w tym portret uliczny), portret klasyczny, portret rodzinny, portret glamour, portret sensual, portret fashion czy portret lifestyle.
Portrety biznesowe
Nadają wizerunek oglądany przez klientów lub konkurencję. Profesjonalny portret biznesowy jest wykonywany na jednolitym tle, oświetlony przez minimum dwa źródła światła. Fotografia taka często wykonana jest w środowisku innych biznesmenów lub z atrybutami biznesmena. Najważniejsze jest światło i ubiór. Jednolite, marynarki i nie prześwitujące wyprasowane koszule są podstawą – w końcu to biznesowy portret. Unikamy jaskrawych kolorów oraz drobnych wzorków.
Portret środowiskowy
Jest jednym z ciekawszych i bardziej pojemnych pojęć, ponieważ dotyczy ludzi w ich naturalnym otoczeniu. Istotą portretu środowiskowego jest spójność miejsca zdjęcia z zawodem fotografowanej osoby: górnik w kopalni, kaletnik w pracy ze skórą, introligator pracujący przy szyciu albumów (może nawet fotograficznych :-). Podłączyłbym pod to pojęcie również fotografię uliczną – street photo w naturalnych okolicznościach.
Portret klasyczny
Jest indywidualną nie koniecznie biznesową wizytówką osoby. Portret klasyczny ma za zadanie powiedzieć coś więcej o osobie: kim jest, czym się zajmuje, wyeksponować najważniejsze cechy charakteru. Drobna ingerencja twórcza w postaci garderoby, kolorystyki, światła czy dodatkowych atrybutów przybliży przekaz odbiorcom.
Portret rodzinny
Grupowa fotografia portretowa, której celem jest ujęcie kilku lub nawet kilkunastu osób, w celu zachowywana dla potomnych. Ważne są tu umiejętności ogarnięcia większej grupy osób. Portret rodzinny w przypadku pojedynczych osób wykonywany jest w studio fotograficznym gdzie znacznie łatwiej o profesjonalne światło.
Portret Fashion
Fotografia portretowa, której głównym celem jest wyeksponowanie, konkretnych ubrań, butów, dodatków – dlatego uważam że jest jednym z odłamów fotografii produktowej. Jest jednak również nieco bardziej ambitna odmiana Portretów Fashion – są nimi Fashion
Portret glamour
Przepych, splendor, bogactwo, staroświecka elegancja. Celem fotografii portretowej typu glamour jest wywołanie emocji, związanych z atrakcyjności modela, modelki ale i …. wnętrz – choć tym w przypadku mówimy już ogólnie o zdjęciach glamour – nie portretach. Zdjęcia atrakcyjnych kobiet i mężczyzn emanują z okładek większości kobiecych czasopism, telewizyjnych reklam kosmetyków. Wyzywające stroje i spojrzenia modelek czy modeli, nagość i nagość zakryta – to w zasadzie najprostsze metody wywołania emocji związanych z atrakcyjnością. Większość takich zdjęć będzie kojarzona z erotyzmem, nie zawsze jednak słusznie.
Portret sensual
Celem modela lub częściej modelki jest emanowanie urokiem, kobiecością, wdziękiem, nadanie romantycznego charakteru fotografii portretowej poprzez subtelną grę świateł i ekspresyjne pozy. Dużą rolę grają to klimaty z przygaszonym światłem, koronkowe koszule,, prześwitujące swetry, pościel okrywające nagie ciała, atrakcyjne bielizna, biżuteria. Przygotowanie w postaci makijażu i ewentualnie fryzury, jest tu równie istotne.
Portret lifestyle
Portrety przedstawiające zazwyczaj ludzi którzy się dobrze bawią, śmieją się, są na imprezie lub na wakacjach lub jedno i drugie. Biegają, puszczają latawce, puszczają bańki mydlane. Są to tematy szczególnie częste na FB, na instagramie, ale również na YT. W skrócie kreujemy pewną rzeczywistość w celu wywołania podziwu u znajomych :-). Portret lifestyle jest źródłem budowania biznesowego wizerunku tzw „Coachów”. Chcą oni uchodzić za ludzi sukcesu kreując swój wizerunek na fotografiach portretowych, filmując się w drogich wypożyczonych autach, czy na ekstrawaganckich wakacjach.
Edytoriale
Są to całe zestawy zdjęć, które opowiadają pewną krótką historię. Model jest ubierany, przebierany w wyszukane stroje i występuje w ciekawie i atrakcyjnie ujętych okolicznościach sytuacyjnych. Portrety fashion edytorial wykorzystywane są przeważnie wewnątrz czasopism aby uzupełnić jakieś lokowanie produktu lub całej koncepcji szerzej ujętej w artykule. Generalnie każda fotografia portretowa powinna mówić coś więcej niż tylko „jestem ładna/ładny” powinna przemawiać do nas swoją dłuższą i nieco bardziej wysublimowaną opowieścią.
JAK ZROBIĆ DOBRE ZDJĘCIE W FOTOGRAFII PORTRETOWEJ?
Dobre zdjęcie portretowe jak każde inne zdjęcie wymaga odrobienia pracy domowej.
Planowanie sesji fotograficznej:
- jaki rodzaj fotografii portretowej chcesz wykonać i oczywiście – model musi również to wiedzieć aby się emocjonalnie nastroić i wystylizować. A więc uzgadniamy, miejsce, czas charakter stylizacji i ewentualny make up czy fryzjera,
- sprawdź prognozę pogody aby przygotować do tego modela jak i sprzęt – musimy wiedzieć czy potrzebna będzie dodatkowa lampa czy wystarczy nam blenda,
- wszelkie dodatkowe sprzęty typu dmuchawa czy dodatkowe oświetlenie również czasem potrzebują wsparcia asystenta – dobrze jest pomyśleć o tym zawczasu.
- no i przede wszystkim pamiętajmy o umowie.
Przygotowania fotograficzne na miejscu:
- konieczna jest rozluźniająca rozmowa z modelką, nawiązanie relacji. To nie jest fabryka aby odbębnić 8h i uciekać. Dążymy do tego aby wzajemnie się inspirować, nawet bawić fotografią – wtedy efekty są najciekawsze.
TŁO I GRA ŚWIATŁEM FOTOGRAFII PORTRETOWEJ
- poszukuję dobrego światła do portretu – najchętniej zachmurzone dni lub tzw złota godzina. Te dwie sytuacje gwarantują najbardziej rozproszone światło, dające tylko minimalny zarys cienia. W przypadku ostrego słońca na dworze używam dyfuzora, uciekamy w cień, chowamy w cieniu drzew, przyrody. Gra światłem jest szczególnie istotna – to ono odmaluje nam temperaturę barw co będzie przekładało się na nastrój zdjęć.
- tło zdjęcia portretowego – tutaj konieczny jest porządek. Pilnujemy aby modelka nie dostała trzeciej nogi czy nowej pary rąk od przechodniów gdzieś w tle. Żadne elementy ostre w tle nie wychodziły z jej głowy jak maszty. Chodzi o słupy, drzewa, znaki drogowe czy inne przeszkadzajki. Uwierzcie, że na zdjęciach będą one rozpraszały uwagę od modela.
- pilnujemy ekspozycji, światła, czasu, kadru, rozmycia – czyli wszelkie techniczne sprawy o których musi pamiętać nawet półamator z lustrzanką. Rozmycie tła czyli bokeh stosujemy w zależności od tego czy zależy nam na zaakcentowaniu samej postaci czy równie ważny jest kontekst tła zdjęcia.
- diabeł tkwi w szczegółach – wykonuję zdjęcia portretowe mając świadomość jakie szczegóły modelka chce ukryć a jakie uwydatnić. Gram ze światłem ustawiając modelkę w tak aby w post produkcji mieć najłatwiej. Im więcej potu w sesji, tym mniej krwi przed komputerem. Ważne są również detale drugiego tła – ono też ma znaczenie a częściej jest nawet wisienką na torcie, pointą naszej wypowiedzi artystycznej – zdjęcia.
Poza modela w fotografii portretowej. Mówi się że ma być naturalna i … to prawda, ale zauważmy że dla tancerki baletowej i dla Pudzianowskiego to pojęcie nie oznacza to samo. Chodzi o naturalność dobraną do osoby, stylizacji, jej charakteru – dlatego tak bardzo zawsze najpierw chcę poznać modelkę aby wiedzieć jakie pozy wyjdą nam dobrze a jakich nie ma sensu się uczyć.
KADROWANIE I OSTROŚĆ W PORTRETACH
- Fotografia portretowa to kadr, ostrość, wizualizacja. W zdjęciach portretowych są to istotne elementy, ale że napisano o nich już wiele książek, postaram się je tylko podsumować. Ostrość na oczach, jeśli model stoi bokiem to na najbliższym oku. Kadr uwzględniający mocne punkty. Wizualizacja – przed zdjęciem muszę wyobrazić sobie zdjęcie, ujęcie, pozę – wtedy po wykonaniu zdjęcia wiem czy należy je powtórzyć.
- Epilog – obróbka graficzna lub postprodukcja. Najważniejsze aby wykonywać zdjęcia w plikach RAW (DNG -co prawie jest tym samym). To rozszerzenie daje nam największe możliwości obróbki zdjęć w profesjonalnych programach graficznych.
